Fıtık Nedir? Türleri Nelerdir?
Fıtık nedir?
Fıtıklar, sıklıkla karın ön duvarında, bir organ veya dokunun, çevresindeki kas veya bağ dokusundaki zayıf bir noktadan çıkarak yer değiştirmesiyle oluşur. Bazen fıtıklar özellikle ıkınma veya öksürme sırasında bir çıkıntı olarak gözle görülebilir. Ayrıca fıtık olan bölgede hissedilen ağrı, en sık karşılaşılan şikayettir.
Fıtık Çeşitleri
En yaygın fıtık türleri şunlardır:
Kasık: Kasık iç kısmında meydana gelir.
Femoral: Üst uylukta/kasık dış kısmında meydana gelir.
İnsizyonel: Geçirilmiş bir karın ameliyatı sonrasında oluşur.
Umbilikal: Göbek deliğinde oluşur.
Epigastrik: Göbek ile göğüs kafesi arasında oluşur.
Fıtık Nedenleri
Fıtıklar, karın içi basınç artışı ve kas veya bağ dokusunun zayıflığının bir kombinasyonundan kaynaklanır. Karın içi basıncında artışa neden olan her şey (obezite, ağır kaldırmak, kabızlık, sürekli öksürme veya hapşırma…) fıtığa neden olabilir. Kas ve bağ dokusundaki zayıflama ise yaş, yetersiz beslenme, sigara ve aşırı veya bilinçsiz egzersiz gibi birçok sebeple gelişebilir.
Fıtık Tedavi Seçenekleri
Fıtık tedavisinde tek seçenek cerrahidir. Ancak sınırlı bir grupta tedavi fıtığın edilmemesi düşünülebilir. Fıtık, genç, aktif bir insanda hayat kalitesini bozacak, fiziksel aktivitede kısıtlamalar yaratacaktır. Ayrıca bağırsak tıkanıklığı veya sıkışan organların kan dolaşımının bozulması nedeniyle acil cerrahi de gerektirebilir.
Fıtıkların çok büyük bir kısmında planlanmış (acil olmayan) cerrahi tedavi uygulanır.
Cerrahi Seçenekler
Fıtık ameliyatları, tüm dünyada genel cerrahi ameliyatları arasında en sık gerçekleştirilen işlemlerdir. ABD’de her yıl bir milyondan fazla fıtık onarımı gerçekleştirilmektedir.
Laparoskopik veya Robotik Onarım
Cerrah, karında fıtığı onarmak için cerrahi aletlerin girmesine izin veren birkaç küçük kesi yapar ve onarım bu delikler yoluyla gerçekleştirilir. Laparoskopik ameliyatlar birçok hastalıkta haklı gerekçelerle giderek yaygınlaşmaktadır. Ancak karın duvarı fıtıkları için durum biraz farklıdır. Laparoskopik fıtık ameliyatları açık onarımlara göre daha uzun sürer, daha yüksek maliyetlidir ve mutlaka genel anestezi gerektirir. Ameliyattan sonra tekrar fıtık gelişme oranları karşılaştırıldığında ise açık onarımlara göre bir üstünlüğü gösterilmemiştir.
Açık Onarımlar
Cerrah fıtığın yakınında küçük bir kesi yapar, fıtıklaşan organlar olması gereken anatomik bölgeye alınır ve üzerindeki, fıtığa neden olan, zayıf kas bölgesi onarılır. Bu işlem epidural veya lokal anestezi uygulayarak gerçekleştirilir. Açık onarım, cerrahi yama (mesh) ile veya yama olmadan yapılabilir. Yamasız onarım, bebeklerde, küçük fıtıklarda, bazı sporcu fıtıklarında, boğulmuş veya enfekte fıtıkları onarmak için kullanılır.
Cerrahi yama, zayıflamış veya hasar görmüş dokuya destek sağlamak için kullanılan tıbbi bir yabancı cisimdir. Ancak yama kullanımı hastada tıbbi veya hayat kalitesini bozacak bir olumsuz etki yaratmaz.
Ameliyat Sonrası
Elbette tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi, fıtık ameliyatlarında da komplikasyonlar gelişebilir. Ancak bu oran son derece düşüktür. Hangi ameliyat tercih edilirse edilsin ameliyat sonrası birkaç hafta kişinin karın kaslarını zorlayıcı fiziksel aktivitelerden uzak durması önerilir. Bu süre içinde hastanın günlük aktivitelerine devam etmesinde bir sakınca yoktur.
