Gebelik öncesi danışmanlık için yapılması gerekenler nelerdir?

Gebelik öncesi danışmanlık için yapılması gerekenler nelerdir?

Gebelik öncesi danışmanlık (prekonsepsiyonel danışmanlık), bir kadının hamile kalmadan önce hem kendi sağlığını hem de doğacak bebeğin sağlığını optimize etmeye yönelik yapılan değerlendirme ve bilgilendirme sürecidir. Bu danışmanlık, anne adayının sağlıklı bir gebelik geçirmesi ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirmesi için önemli bir adımdır. İşte gebelik öncesi danışmanlık sürecinde yapılması gerekenler:

1. Tıbbi Geçmişin Değerlendirilmesi

• Kronik Hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon, tiroid hastalıkları, epilepsi gibi kronik hastalıklar varsa, bu hastalıkların kontrol altında olup olmadığı değerlendirilir.
• Aile Geçmişi: Genetik hastalıklar ve ailede sık görülen hastalıklar hakkında bilgi toplanır.
• Önceki Gebelikler: Önceki düşükler, erken doğumlar, doğum kusurları gibi gebeliklerle ilgili geçmiş durumlar değerlendirilir.

2. Beslenme ve Vitamin Desteği

• Folik Asit: Gebelik öncesinde folik asit takviyesine başlamak, nöral tüp defektleri gibi doğum kusurlarının önlenmesine yardımcı olur. Genellikle günlük 400-800 mikrogram folik asit önerilir.
• Diğer Vitaminler ve Mineraller: Demir, kalsiyum, D vitamini gibi diğer önemli vitamin ve mineral takviyeleri de gerekebilir. Dengeli bir beslenme düzeni sağlanmalıdır.

3. Aşılama Durumunun Kontrolü

• Aşılar: Kızamıkçık (rubella), suçiçeği (varisella) ve hepatit B gibi bazı enfeksiyonlar hamilelik sırasında ciddi riskler oluşturabilir. Bu nedenle, kadının aşı geçmişi gözden geçirilir ve gerekli aşılar yapılır.

4. Yaşam Tarzı ve Alışkanlıkların Gözden Geçirilmesi

• Sigara, Alkol ve Uyuşturucu Kullanımı: Bu maddelerin kullanımı bırakılmalıdır. Sigara içmek, düşük, erken doğum ve doğum kusurları gibi riskleri artırır.
• Beslenme ve Egzersiz: Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve korumak için dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz önerilir.
• Stres Yönetimi: Stresin azaltılması ve zihinsel sağlığın korunması için gerekli destek sağlanmalıdır.

5. Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonların (CYBE) Taraması

• Testler: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların taranması ve gerekli tedavilerin yapılması önerilir. Bu, hem annenin hem de bebeğin sağlığı için önemlidir.

6. Genetik Danışmanlık

• Genetik Testler: Ailede genetik hastalık öyküsü varsa, genetik danışmanlık alınabilir ve gerekirse genetik testler yapılabilir.

7. Psikososyal Değerlendirme

• Mental Sağlık: Annenin psikolojik durumu ve mental sağlığı değerlendirilir. Depresyon, anksiyete gibi durumların tedavisi gerekebilir.
• Destek Sistemleri: Aile desteği, sosyal destek ağları gibi faktörler göz önünde bulundurulur.

8. Toksin Maruziyetinin Değerlendirilmesi

• Çevresel Toksinler: İş yeri veya evde kimyasal maddeler, radyasyon gibi zararlı maddelere maruziyet değerlendirilmeli ve azaltılmalıdır.

9. Doğum Kontrol Yöntemlerinin Gözden Geçirilmesi

• Gebelik Planlaması: Çift, gebeliği planlamadan önce mevcut doğum kontrol yöntemlerini gözden geçirmeli ve uygun bir zamanda bu yöntemleri bırakmalıdır.

10. Tıbbi Kontroller ve Testler

• Laboratuvar Testleri: Tam kan sayımı, kan şekeri, tiroid fonksiyon testleri gibi testler yapılabilir.
• Fiziksel Muayene: Genel bir sağlık kontrolü yapılır ve kadının genel sağlık durumu değerlendirilir.

Gebelik öncesi danışmanlık, planlanan bir gebelik öncesinde hem anne adayının hem de bebeğin sağlığını en üst düzeye çıkarmak için kritik bir süreçtir. Bu danışmanlık sürecinde jinekologlar, anne adayına rehberlik ederek sağlıklı bir gebelik geçirmesine yardımcı olurlar.