Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Konusu hormonlar olan Tıp dalına Endokrinoloji adı verilir. Hormon sözcüğü Latince “Hormanein”; uyarmak veya harekete geçirmek anlamına gelmektedir.
Hormonun ilk tanımı, “Endokrin bezlerinden kana salgılanan, çok düşük miktarları ile hedef olan uzak dokularda veya organlarda etkiler gösteren maddelerdir” şeklinde yapılmıştır.
Hormonlar vücutta endokrin bezleri denilen (halk arasında iç salgı bezleri olarak da bilinir) özel dokulardan salgılanırlar. Fakat günümüzde endokrin bez yapısında olmayan diğer bazı organların da hormon salgıladıkları bilinmektedir.

Endokrinoloji vücuttaki bütün hormonlar

Hormonlar vücuttaki büyüme, gelişme, üreme, yemek yeme, su içme, metabolizma, kalp ve damar sistemi, beyin ve sinir sistemi fonksiyonları, uyku, terleme ya da diğer bir deyimle, vücudun hemen her fonksiyonunu etkileyebilen maddelerdir.

Endokrinoloji Bilim Dalı; hormonların yapıldıkları endokrin bezlerin yapılarını, az veya fazla çalışma durumlarını, salgıladıkları bir veya birçok sayıdaki hormonların yapılarını, salgılanma mekanizmalarını ve bu mekanizmaları yöneten değişik faktörleri ve çeşitli organlara etkilerini, bu etkilerin sonuçları olarak ortaya çıkan hastalık durumlarını ve tedavilerini inceleyen bir bilim dalıdır.

Vücudumuzda Endokrin bezlerden salgılanan çok sayıda hormon vardır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

Hipofiz bezinden salgılanan başlıca hormonlar: ACTH (Adrenokortikotropik Hormon) , TSH (Tiriodi Stimule eden Hormon), LH (Lüteinize eden hormon) , FSH (Follikül Stimule edici Hormon), PRL(Prolaktin), ADH (Antidiüretik Hormon),

Tiroid bezinden salgılanan hormonlar: T4 (Tiroksin), T3 (Triiodotronin),
Paratiroid Bezinden PTH (Parathormon),

Böbrek Üstü Bezleri: Adrenalin, Noradrenalin, Kortizol, Aldosteron vb.

Pankreas: İnsülin, Glukagon

Yumurtalıklar: Kadında (Ovaryum) Estrojen, Progesteron; Erkekte (Testis) Testosteron

 

Endokrin bezlerinin salgıladıkları birçok hormon dışında, örneğin; beyin, kalp ve damarlar, mide ve bağırsaklar, böbrekler vb. birçok organımızdan da hormonlar salgılanmakta ve tüm vücutta gerekli etkilerini göstermektedirler.